Recensie Our century so far ★★★1/2

Onze maatschappij zal er over iets meer dan tien jaar totaal anders uitzien door AI en robots, zo stelde Mo Gawdat dit jaar. Die brengt Mathijs F Scheepers onder andere in zijn jongste blitse monoloog Our century so far die halfweg zowel vormelijk als inhoudelijk wat begint te sputteren. Het einde, waarbij ie het publiek vraagt de aanstekers aan te steken, ter ondersteuning van de cultuursector die het knap lastig zou kunnen krijgen in zo’n omgeving (en in de overgangsfase waarin we nu zitten al bepaalde gevolgen voelt), komt wat wollig over en vooral uit het niets. Dat toont aan dat de voorstelling zo nu en dan coherentie mist.

Met ‘Jullie zijn de vreselijkste generatie ooit’ en ‘Jullie zijn de meest progressieve generatie ooit’ geprojecteerd op enkele grote ledschermen, start Our century so far. De generatiekloof is een van de onderwerpen die Scheepers daarbij aansnijdt. Verwijzend naar de toekomst ook waarbij hij zijn generatie over enkele jaren ergens backstage ziet zitten als een clublid van de staande wip mijmerend over hun tijd waarin vrouwen penissen hadden en mannen vagina’s. Maar dat een kleinkind dan zal afkomen met de vraag om te mogen trouwen met een robot, zou voor hen een brug te ver kunnen zijn.

Mathijs nuanceert ook die ‘meest progressieve generatie’, want een generatie voor hen werd dat ook gezegd, en na hen zal dat niet anders zijn. Gender komt als onderwerp ook aan bod in Our century so far, hier in teksten over grensoverschrijdend gedrag waar zowel vrouwen als mannen slachtoffer van kunnen zijn.

‘Solid ground’ van Michael Kiwanuka uit 2019 lijkt ie aan het begin van de voorstelling enkel zichzelf begeleidend op synths te spelen. Maar de klank van de toetsen blijf je horen wanneer ie al rechtgestaan is. Wat is er nog echt en wat is fake? Het is lang niet allemaal meer vanzelfsprekend in de 21ste eeuw zo toont Our century so far.

Deep fakes lijken bijzonder realistisch terwijl echte beelden, ontdaan van hun context, een andere perceptie geven aan de kijkers. Mediakritiek lees je ook tussen de regels van de monoloog door wanneer ie bijvoorbeeld een video toont van hoe een Vlaams mediabedrijf branded content aanprijst en daarbij aangeeft dat het de bedoeling is dat die stukken zo hard mogelijk moeten lijken op journalistieke inhoud.

Hoe relatief het belang voor nieuwsconsumptie geworden is, lijkt ie dan weer aan te tonen wanneer een anker van de openbare omroep haar smartphone nog blijkt te checken terwijl ze al terug in beeld is na een item over de overstromingen in Italië. Als zelfs ankers niet meer wakker lijken te liggen van zo’n nieuws, wat zou het de kijker dan kunnen schelen?

Speeches van onder andere Ocasio-Cortez (2021) die de gewelddadige taal van enkele Republikeinse congresleden tegenover vrouwen hekelde in de VS en van Madonna die het in 2009 de overleden King of pop (Michael Jackson) eerde met ‘Long live the king’ tijdens de MTV Video Awards, passeren onder andere. De Queen of pop gaf de kijkers fijntjes mee dat Jackson geen kindertijd heeft gehad toen ie op zijn zesde een wereldster werd. Zelf had ze wel een kindertijd, mocht ze fouten maken, maar verloor ze op haar zesde haar moeder.

< Bert Hertogs >